Linux masaüstünün önde gitmesinin ON nedeni

Mustafa Akgul @ 25-06-2009 14:32:
> >   Ten reasons Linux desktops lead the way

Buyrun bu da Türkçe tercümesi;

Linux masaüstünün önde gitmesinin ON nedeni
18 Haziran 2009

Windows ve Mac masaüstünü ne kadar severseniz sevin, Linux’ta bir yama bile olamaz diyor Jack Wallen.

Jack Wallen ‘her zaman Windows ve Mac masaüstüyle çalışmış olsanızda, Linux en azından bir kere denenmesi gereken bir çok avantaj barındırıyor’ diye
devam ediyor.

Bir çoğumuzun Linux masaüstü hakkında şüpheleri var. Ama 10 yıldan uzun bir süre kullanımdan sonra, tüm o şüpheleri bir kenara koyabilirim. Kullanıcı
dostu, güçlü ve esnek olmasının yanı sıra, daha yakından tanıdığımız işletim sistemlerinin gelişmiş bir sürümü gibi.

İşte size Linux masaüstünün neden daha üstün ve en azından denemek için ilginizi en üst düzeye çıkartacak olan 10 neden.

1. Daha verimli

Eğer Windows ya da Mac masaüstünde çalışıyorsanız, verimliliğin her ikisinde de ana faktör olmadığını bilirsiniz. Kolaylık, evet. Verimlilik, hayır.

Windows’da birden fazla pencere ile çalışırken ne yapıyorsunuz? Ya programlar listeniz küçültülmüş pencereler ile dolana kadar tüm
pencerelerinizi küçültüyorsunuz, ya da pencerelerin hepsini ekrana yayıp neredeyse ekrana bir av köpeği salacak kadar aramaya devam ediyorsunuz.

Linux masaüstünde daha verimli çalışmanız için birden fazla yol var.
Sayfalamadan yardım alarak birbiri ile alakalı pencereleri değişik masaüstlerine dağıtabilirsiniz, veya Fluxbox’ta olduğu gibi pencereleri
gruplayabilirsiniz. Eğer tüm pencerelerinizi aynı masaüstünde seviyor ama her zaman küçültülmüş olarak tutmak istemiyorsanız, küçültmek yerine başlık
çubuğu altına toparlanmalarını sağlayabiliyorsunuz.

2. Kilitlenmek artık yok

Windows veya OS X ile size ne verilirse onunla sınırlısınız, daha fazlası mümkün değil. Elbette üçüncü bir tedarikçiden Windows için programlar
alabilirsiniz, ama Linux masaüstündeki bir esnekliğe sahip olamazsınız.
Linux’ta ise kullandığınız masaüstünüzü sevmezseniz kolayca bir diğerini seçebilirsiniz.

Linux dağıtımları tek bir pencere yöneticisi veya masaüstüne kilitli değildir, tam aradığınız gibi birisi mutlaka bulunur. Karmaşık bir
masaüstünden, basit bir minimuma veya tam arasında bir şeyde isteseniz Linux masaüstünüzü istediğiniz gibi şekillendirebilir ve istediğiniz herşeyi
yaptırabilirsiniz.

Aynı zamanda çok fazla kurulu veya çok fazla ayardan korkmanıza gerek yok. Basit bir masaüstüyle başlayıp, tüm bilgisayar hayatınız boyunca onunla
yaşayabilirsiniz, tamamen size bağlı. Sonuç olarak, ne olursa olsun Linux masaüstünüzü ne kadar esnetebileceğinize tanık olacaksınız. Esnetin gitsin
— asla kırılmaz.

3. Daha kolay kullanılabilir taşınabilir medya

Uzun bir zaman boyunca taşınabilir medya Linux’un Aşil topuğu olmuştur. CD sürücümü nasıl kullanacağım? iPod’um nerede? Hiç bir yeni kullanıcı bu
ürünleri kullanabilmek için mount etmek istemez. Ama şimdi, HAL ve D-Bus sistemine teşekkür ederiz, bu artık bir sorun değil.

Bir CD takın ve kullanıma hazır olarak bulursunuz. iPod’unuzu bağlayın ve /media altında bulacaksınız — hazır ve sizi bekliyor. Bu deneyiminizi nasıl
etkiliyor? Windows bir makineye CD veya DVD taktığınızda, eğer disk üzerinde bir otomatik çalıştırma komutu yoksa önce Bilgisayarım’a gidip, daha sonra
disk hangi sürücüde takılı ise onu bulmanız gerekiyor.

Linux ile bir disk taktığınızda, masaüstünüzde diskin adı ile birlikte bir ikon belirir. İçeriğine erişmek için tek yapmanız gereken tıklayarak bir
dosya tarayıcısı ile içine girmek.

Çoğu zaman masaüstünüz diskin içeriğini göstermek için gerekli programı açar. Bu davranış modern dağıtımlarla gelen çoğu masaüstü için geçerli bir
uygulamadır.

4. Görsellik

Compiz, KDE 4 veya Elive Compiz ile hiç oynadınız mı? Bunlar masaüstü görselliğini en iyi anlatan uygulamalardır. Microsoft Vista ile görsellik
sunmaya çalıştı ama başarısız oldu. Windows 7 ile tekrar deneyecek, ama tekrar başarısız olacağını düşünüyorum. OS X, Windows’dan daha fazla
görsellik sunuyor ama yine de yetersiz.

Şimdi muhtemelen düşünüyorsunuz “Bunun BT endüstrisi ile alakası ne?”. Dürüst olmak gerekirse, çok fazla yok. Ama çoğu kullanıcı IT profesyoneli
değil. PC üzerinde çok fazla iş yapmayan, ama oynayabilecekleri bir masaüstüne sahip olmak isteyen teknoloji sever kullanıcılar. İnsanlar,
normal insanlar, görselliği seviyorlar.

Ortalama bir kullanıcı neyin nasıl göründüğü ile etkilenmek istiyor. Diğer türlü Apple bilgisayarlar için bir pazar olmazdı. İnsanlar parlak, sevimli
şeyleri seviyorlar ve Linux masaüstü bunu zengin bir biçimde sunuyor.

5. Artık rastlantısal, yüklü menüler yok.

Sıkça Vista hakkında yazmak zorunda kalıyorum. Genellikle hakkında yazmak için bir program kurmak zorunda kalıyorum ve Vista direkt onu Başlat
menüsüne gönderiyor. Uzun zaman geçmeden o menü kullanılabilir olmaktan uzaklaşıp, çok büyüyor.

Linux ile bu karmaşa oluşmuyor. Modern KDE veya Gnome’da bir program kurduğunuzda kurulum işlemi menü girdisini doğru yere koyar. Eğer bir kelime
işlemci ise Ofis menüsüne gider. Eğer bir ağ uygulaması ise, Internet menüsüne.

Menülerin bu şekilde kategorizasyonu uygulamalara erişmeyi Windows ve OS X’ten daha kolay hale getiriyor. Elbette tüm kurduğunuz uygulamalar için bir
masaüstü ikonu yaratabilirsiniz, ama sonunda bir sürü ikonla dolu bir masaüstüne sahip olacaksınız. Tasarlanması üzerinde daha fazla düşünülmüş
bir masaüstünü kullanmak, Windows’un yarattığı raslantısallıktan çok daha kolay olacaktır.

6. Masaüstünüz ne kadar ağır?

Vista devasadır, ve kaynaklarınızı kurutur. Onun masaüstü olması için kocaman bir sebep. Windows 7 daha iyi olacak, ama çok da zorlanmayacak.
Masaüstünün kaynaklarınızın çoğunu tükettiği bir işletim sistemi, verimlilik için bir bariyerdir.

CPU çevrimlerinizi daha önemli şeyler için ayırmak isterken — mesela iş yapmak — masaüstünüzün işinizi yapan programlarla daha fazla kaynak için
savaşmaması gerekir.

Evet, RAM artık çok ucuz, ama daha fazlasını koymak bir çözüm olmamalı. Bu sadece çözümden kaçmak olur. Bu Microsoft yöntemidir. Linux yöntemi ise
uygulamaları optimize ederek, daha fazla RAM tüketmelerinin önüne geçmektir.
Masaüstü bunun için mükemmel bir örnektir.

7. Uyumlu masaüstü

Linux masaüstü kullanıcılar tarafından kullanıcılar için geliştirilmiştir.
Ne yapmak istediğinizi sorar, ne yapacağınızı söylemez.

Linux masaüstünün en gerçek güzelliklerinden birisi sizinle çalışmasıdır.
Microsoft’un eski sloganı “bugün nereye gitmek istiyorsunuz?” idi ve sizi gerçekten de bir yerlere götürdü, ama bunlar her zaman gitmek istediğiniz
yerler değildi.

Bir örnek vermeme izin verin. Ikonları ve panelleri sevmiyorum. Fare menülerini ve transparanlığı seviyorum. 3 boyutlu küpü seviyorum. Bunları
Windows masaüstünden yok etmek kabus olurdu. Bu numarayı Linux’ta yapmak ise çok basit.

İşin doğrusu, bunu varsayılan olarak yapan bir dağıtım bulabilirim. Veya kendi kullanmak istediğim pencere yöneticilerini ve uygulamacıkları kendim
bir araya getirebilirim. Standart bir kullanıcı bu kadar uğraşır mı?
Zannetmiyorum, ama yapmaları için önlerinde bir engel yok.

8. Daha iyi klavye kullanımı

Çalışabildiğim kadar verimli çalışmayı seviyorum. Bu da klavye ve fare arasında olabildiğince az gidip gelmek anlamına geliyor. Linux masaüstü ile
klavye kısayolları bir standarttır. Ellerimi klavyeden kaldırmama gerek kalmadan tüm istediklerimi yapabilirim.

Eğer yapmak istediğim bir şey için bir kısayol yoksa, hemen bir tane yaratabilirim. Hemen hemen tüm Linux masaüstlerinde klavye kısayollarını
tanımlamak için bir araç bulunur. Hatta neredeyse ruhsuz Windows tuşuna bile bir kısayol tanımlayarak daha fazla işe yaramasını sağlayabilirsiniz.

9. Doğru yapılmış widgetlar

Eğer KDE 4 ile oynadıysanız, widgetlar ile deneyiminiz var demektir. Bu Linux masaüstünün OS X ile benzeştiği tek noktadır — tek fark Apple’ın
işletim sistemi orijinal Superkaramba’nın bir kopyasıdır.

Bu uygulama masaüstüne bir çok işe yarayan küçük widgetlar yerleştirir — haber çubuklarından tutun, sistem bilgilerini veya çizgi roman gösterenine
kadar bir çok çeşidi bulunur.

Bu widgetlar çok az kaynak tüketirler ve kolayca gizlenebilir veya gösterilebilirler. Microsoft bunu Vista’da Google yan çubuğu ile denedi.
Feci bir şekilde çuvalladı. KDE 4 widgetları iyi çalışır ve yapması gereken işi yaparak veya vermesi gereken bilgiyi el altında tutarak kullanıcı
deneyimini iyileştirir.

10. 10 numara güncelleme sistemi

Daha modern Linux masaüstlerinde güncellemeler meydanda ve hazırda bulunur. Ve Windows güncellemeleri gibi devasa kütleler halinde gelmezler. Bunun
yerine bir veya birden fazla hatayı yok etmek için mikro güncellemeler olarak gelirler. Ve bu güncellemeler hızlı bir şekilde gelirler. Bu yüzden
bir hata ortaya çıkar çıkmaz, bertaraf edilir.

En güncel Gnome masaüstü en iyi güncelleme sistemlerinden birisine sahiptir,   bir sistem ikonu bulunur ve bir güncelleme olup olmadığını bildirerek
yüklemek ya da yüklememeyi seçmeyi kolaylaştırır. Bu var olan en kolay kullanıcı dostu güncelleme aracıdır.

Linux’a geliyor musunuz?

Bu 10 özellik Linux masaüstünü en kullanışlı hale getiren özelliklerdir.
Eğer daha denemediyseniz, Linux’u denemek için ilginizi çekmeyi başardılar mı? Eğer öyleyse lütfen deneyimlerinizi paylaşın.

* Yazar Jack Wallen’a Türkçe’ye çevirmek istediğime dair bir yazı yolladım, ve muhtemelen olumlu bir yanıt alacağım. Tercümesini kullanmak istediğinizde
tercüme eden olarak adımı belirtirseniz sevinirim.

— Omer Barlas omer@barlas.com.tr